Colloquium 'Begrijpelijke rechtstaal'
Dinsdag 20 mei 2025
BESCHRIJVING
Recht en taal zijn innig met elkaar verstrengeld. Het is niet voor niets dat David Mellinkoff zich in 1963 in zijn boek Language of the Law het volgende liet ontvallen:
“Law is a profession of words.”
Zo begint het door de Taalunie mooi uitgegeven verslag van het eerste colloquium ‘Begrijpelijke rechtstaal’, dat op 20 mei 2016 plaatsvond. Intussen zijn we bijna tien jaar verder en kunnen we vaststellen dat er gigantisch veel gewijzigd is, niet alleen voor Jan met de pet, maar zeker ook in de juridische wereld.
Op dinsdag 20 mei 2025 organiseert de faculteit Rechten van de KU Leuven, Campus Brussel met medewerking van de Taalunie, de Vlaamse Juristenvereniging, het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding en andere partners daarom een tweede colloquium ‘Begrijpelijke rechtstaal’.
Het programma omvat interactieve workshops – gegeven door experten uit Vlaanderen én Nederland – rond communicatie met kwetsbare groepen, legal design, juridische documenten maar ook over GENAI en begrijpelijke rechtstaal. De deelnemers krijgen handvaten mee om heldere en nauwkeurige juridische teksten te schrijven die vertrekken vanuit de noden van de lezer en die toegankelijk zijn, maar zonder aan nauwkeurigheid in te boeten.
Het colloquium wordt afgesloten met een inspirerend slotdebat waarin invloedrijke stemmen uit verschillende sectoren hun visie delen op het belang van klare taal in de maatschappij.
PROGRAMMA
10.00 uur | Verwelkoming door Raf Van Ransbeeck (KU Leuven,
Campus Brussel, Instituut voor Gerechtelijke Opleiding)
10.00 uur | Plenair debat met moderator Frank Judo (stafhouder Brussel)
en de vier voorzitters van de verschillende workshops
11.15 uur | Workshops
12.30 uur | Lunch
13.30 uur | Workshops
14.45 uur | Workshops
16.00 uur | Koffiepauze
16.30 uur | Slotdebat met moderator Karl Hendrickx (UAntwerpen) en enkele influencers:
- Gunther Van Neste (algemeen secretaris Taalunie)
- Amir Bachrouri (student, columnist)
- Koen Geens (gewezen vice-premier en professor emeritus)
- Hellen Goegebuer (journaliste VRT)
- Annelies Laureyssens (voorzitter Rechtbank van eerste Aanleg Antwerpen)
- André Verburg (rechter Raad van State Nederland en Universiteit Utrecht)
Slotbeschouwingen door de Minister van Justitie Annelies Verlinden
17.30 uur | Einde
WORKSHOPS
Workshop 1: Communicatie kwetsbare groepen
Tijdens deze praktijkgerichte workshop gaan we in op de valkuilen van en taboes rond communicatie met kwetsbare groepen. We nodigen je uit actief na te denken over wat kwetsbaarheid is en op welke manier kwetsbaarheid communicatie kan hinderen. Aan de hand van de getuigenissen van ervaringsdeskundige Ann Milis proberen we samen met jou de psychologie van kwetsbaren tijdens het communicatief proces te doorgronden en de signalen van kwetsbaarheid te identificeren. We leggen bewust de klemtoon op mondelingen communicatie. De weg naar menswaardig recht begint bij heldere mondelinge communicatie. Tijdens de workshop reiken we je een tiental handvaten aan om je mondelinge communicatie met kwetsbaren te bevorderen.
Maxime Meyfroidt (KULAK), Mieke Louwette (CAW Oost-Brabant) en Ann Milis (brugfiguur/
ervaringsdeskundige vzw Vrienden van het Huizeke)
Rapporteur: Monique Merckelbach
Workshop 2: Legal Design
Tijdens deze interactieve workshop duiken we in de wereld van Legal Design. We leren hoe je juridische informatie en diensten toegankelijker kunt maken door te denken vanuit het perspectief van de eindgebruiker. In een mix van theorie en praktijk verkennen we een iteratief stappenplan dat mensgericht en multidisciplinair is. Samen doorlopen we alle fasen van het Legal Design-proces, van empathie tot testen, aan de hand van een concreet voorbeeld uit de juridische praktijk.
Stéphanie De Coensel (UGent) en Sarah Debecker (Instituut voor Gerechtelijke Opleiding)
Rapporteur: Annelies De Grave
Workshop 3: GenAI en begrijpelijke taal
Tijdens deze sessie laten we zien hoe tools zoals Copilot en andere chatbots kunnen helpen bij het herschrijven van juridische documenten in een “klare taal”. We presenteren voorbeelden van wollige juridische teksten en hun herschrijvingen in begrijpelijke rechtstaal, uitgevoerd door een jurist, studenten en GenAI. Daarnaast leren we je hoe je effectieve prompts kunt schrijven om het beste uit GenAI te halen en geven we je praktische voorbeelden mee. We sluiten af met een brainstormsessie over andere mogelijke toepassingen van GenAI voor juristen, waarbij we waardevolle tips delen.
An De Moor (KU Leuven, Campus Brussel), Bert Keirsbilck (KU Leuven, Campus Brussel) en
Leen Sevens (KU Leuven)
Rapporteur: Zeno Vanhoyland
Workshop 4: Juridische documenten
Kun je conclusies en vonnissen toegankelijker maken aan de hand van wetenschappelijke criteria? Dat kan zeker. In deze workshop bekijken we praktijkvoorbeelden die we toetsen aan de ISO-norm voor duidelijk taalgebruik en de leesbaarheidssoftware LiNT. De ervaring van een parketmagistraat en van een rechter van de Nederlandse Raad van State vullen de analyse aan en ook het publiek komt aan het woord. We eindigen met enkele evidence-based tips & tricks.
Karl Hendrickx (UAntwerpen), André Verburg (Rechter Raad van State Nederland en Universiteit Utrecht) en Pim Vanwalleghem (advocaat-generaal bij het hof van beroep in Brussel)
Rapporteur: Priya Saxena
(Deze workshops worden na de lunch herhaald. Deelnemers kunnen bij het inschrijven aanduiden welke workshop ze wanneer wensen te volgen.)
PRIJS
- 75 EUR
- 50 EUR voor leden van onze partners (de Taalunie, de Vlaamse Juristenvereniging,
het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding, Alumni)
De inschrijving omvat deelname aan het volledige colloquium, lunch en koffiepauze en de gedrukte brochure van 2025.
U kunt alleen inschrijven voor de volledige dag.
* Vrij van btw volgens art. 44, § 2, 4° WBTW (Onderwijs)
ERKENNINGEN
• OVB - Orde van Vlaamse Balies (aangevraagd)
• IGO - Instituut voor Gerechtelijke Opleiding
• Nationale Kamer van Notarissen (aangevraagd)
• Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders (aangevraagd)
INHOUDELIJK VERANTWOORDELIJKE
Prof. Raf Van Ransbeeck
CONTACTGEGEVENS
Congresservice Faculteit Rechtsgeleerdheid en Criminologische Wetenschappen